ομάδες συμφερόντων και κλίκες εξουσίας
Η κύρια έγνοια των εξουσιαστικών ομάδων που διαφεντεύουν κάποιες χώρες και χώρους (κοινωνικούς, επαγγελματικούς, πολιτιστικούς, θρησκευτικούς, κλπ.) είναι η ισχυροποίησή τους. Δεν τις νοιάζει το καλό των χωρών και των χώρων τους, αλλά το δικό τους. Φροντίζουν το κοινό καλό μόνο στον βαθμό που τις ενισχύει, ενώ δεν διστάζουν να κάνουν επιλογές εναντίον του αρκεί να βγαίνουν αυτές κερδισμένες.
Η συμφεροντολογική συμπεριφορά των εξουσιαστών δεν είναι κάτι παράλογο. Οφείλεται στην εύλογη ανάγκη των ανθρώπων να περάσουν όσο γίνεται καλύτερα σε αυτή τη ζωή. Έχοντας επίγνωση του θανάτου τους, κάνουν ό,τι μπορούν για την καλοπέρασή τους, αγνοώντας συχνά τους άλλους. Αυτό συμβαίνει συνήθως από βιασύνη, λαιμαργία και βλακεία. Η πλεονεξία τους και τα απωθημένα τους μαζί με την ανοησία τους δεν τους επιτρέπουν να δουν το γενικό όφελος, να φροντίσουν για το κοινό καλό μαζί με το δικό τους, για να βγουν όλοι κερδισμένοι μακροπρόθεσμα.
Αυτή η παρενέργεια διορθώνεται εν μέρει όταν το σύνολο ασκεί έλεγχο στην εξουσία, κάτι το οποίο συμβαίνει με τη δημοκρατία, την ελευθερία και την κριτική σκέψη. Αυτό ακριβώς είναι ο εχθρός των εξουσιαστών.
Όταν, για παράδειγμα, ο Πούτιν αγωνίζεται ενάντια στη Δύση, η πρεμούρα του δεν είναι γεωπολιτική, αλλά πολιτική. Θέλει την ήττα της δημοκρατίας. Αυτό που μάχεται είναι το ελεύθερο, κριτικό πνεύμα της Δύσης. Αυτό αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για το καθεστώς του. Γι’ αυτό κάνει τα πάντα να υπονομεύσει την Ε.Ε. και χρηματοδοτεί όλα τα πολιτικά εκτρώματα και διασπείρει fake news που προκαλούν σύγχυση και διάλυση στις δυτικές κοινωνίες. Θέλει να τις διαβάλει στους υπηκόους του. Γι’ αυτό δεν θέλει με τίποτε να φιλελευθεροποιηθεί η Λευκορωσία και να δώσει παράδειγμα προς μίμηση στους μουζίκους του. Γι’ αυτό προτιμά να συνεργαστεί με τον σουλτάνο Ερντογάν, αν και γεωπολιτικά δεν συμπίπτουν. Δεν είναι το γεωπολιτικό συμφέρον που τον καθορίζει. Είναι το καθεστωτικό.
Ανάλογη συμπεριφορά έχουν όλες οι εξουσιαστικές δεσποτείες, σε όλες της ανελεύθερες χώρες.
Ανάλογη συμπεριφορά, βέβαια, έχουν και όλες οι συμφεροντολογικές κλίκες που ασκούν εξουσία και στις δημοκρατικές χώρες. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, το κομματικό ή το εκκλησιαστικό κατεστημένο δεν νοιάζεται για το καλό της χώρας, αλλά για το δικό του.
Οι ιεράρχες ήταν έτοιμοι να παραδώσουν τους πιστούς τους στον κορωνοϊό παρά να υποχωρήσουν απέναντι στο κράτος και να χάσουν σε ισχύ. Το μόνο που τους νοιάζει είναι τα χρυσοποίκιλτα άμφια της εξουσίας και οι δεσποτικοί θρόνοι.
Οι κομματάρχες κάνουν επιλογές με γνώμονα το κομματικό τους συμφέρον, για αυτό διορίζουν άχρηστους και κάνουν βλακείες, διότι δεν έχουν κριτήριο το κοινό καλό ούτε την κοινή λογική. Στον βαθμό που η συμπεριφορά τους ελέγχεται στον ίδιο βαθμό μειώνεται η μεροληψία και η ανοησία τους. Όταν όμως η κριτική αποστομώνεται με τον έλεγχο της κοινής γνώμης και των ΜΜΕ, τότε αυτοί κάνουν πάρτι για πάρτη τους, και εμείς πληρώνουμε τα σπασμένα.
Τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να παίξουν ρόλο στον κριτικό έλεγχο της εξουσίας (που λείπει από τα ελληνικά ΜΜΕ), αν τα αξιοποιήσουμε (και) υπέρ του κοινού καλού (πέραν της αυτοπροβολής μας).